اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، میزان پرولین و درصد تیمول در آویشن (Thymus vulgaris L.)

تنش کمبود آب به‌طور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان و در عملیات کشت، بیشتر از عوامل محیطی محدودکننده است. آویشن (Thymus vulgaris L.) از مهمترین گیاهان خانواده نعناع است و مصارف دارویی دارد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و انباشت متابولیتهای سازگاری (پرولین) و مواد مؤثره آویشن (تیمول)، آزمایشی در شرایط کنترل شده گلخانه در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار در سال 1385 انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی شامل شرایط 100% ظرفیت مزرعه‎ای (شاهد یا بدون تنش)، 85% ظرفیت مزرعه‎ای (تنش ملایم)، 70% ظرفیت مزرعه‎ای (تنش متوسط)، 55% ظرفیت مزرعه‎ای (تنش شدید) بود. نتایج تجزیه‌های آماری نشان داد که تنش خشکی اثر معنی‌داری بر پارامترهای رشدی، عملکرد اندام رویشی و انباشت پرولین و درصد تیمول داشت. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، تعداد ساقه جانبی، وزن خشک و وزن تر اندام رویشی، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه کاهش نشان داد. درصد تیمول و میزان پرولین افزایش یافت. (در 55% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش شدید) میزان پرولین و درصد تیمول افزایش یافتند). البته عملکرد مورفولوژیک با متابولیتهای ثانویه پرولین و تیمول رابطه عکس را با تغییرات تنش خشکی نشان داد.